De bouw van een eigen vliegtuig

Dit is de homepage van Joop Groot Nuelend die met de bouw van een ULV bezig is geweest. Hiervan zijn een aantal foto’s tijdens de bouw opgenomen.

Waarom maakt iemand een vliegtuig?

Ik was nog heel jong toen ik al vliegtuigjes knipte van karton, en ik ze al zag vliegen in mijn verbeelding. Op wat latere leeftijd ben ik begonnen met modelvliegtuigen. Dit heeft mij het duwtje gegeven om eens te kijken of ik ergens mijn gevoel voor techniek in praktijk kon brengen. Ik kwam in contact met de stichting Vroege Vogels in Lelystad waar ik nu al een ruim aantal jaren werk in mijn vrije tijd. Daar bouwen en restoreren we vliegtuigen uit de jaren 1910 tot 1950. Het zijn er zo’n 25 stuks waar ook mee gevlogen wordt. Daarnaast heb ik ook aan het onderhoud van moderne vliegtuigen gewerkt, zoals de Cessna 414 en een Velocity. Ook ben ik lid geworden van de NVAV – een vereniging voor zelfbouwers.

Na daar wat rond gekeken te hebben, besloot ik eens te gaan kijken of er een bouwkit op de markt is die eenvoudig te maken valt en met vlieg-eigenschappen die voor kleine stukken geschikt is. Deze heb ik gevonden via het Internet: hoewel er een honderdtal kits is welke allemaal te bouwen zijn met eenvoudige middelen, heb je bij de één meer kennis nodig dan voor de ander. Het wordt bijvoorbeeld lastiger wanneer er voornamelijk kunstof materialen gebruikt worden. Ook de ruimte speelt daar een rol (temperatuur).

Wat voor een vliegtuig bouw je?

Ik heb gekozen voor de Savannah. Dit is een kit van de Italiaanse vliegtuigfabriek ICP. De kit is 95% aluminium. Alle plaatdelen zijn voorgeboord en voorgebogen waar nodig en kan op eenvoudige wijze met blinde klinknagels worden geklonken.

Wat zijn de eigenschappen van deze kit?

De beschrijving van de kit is in het Engels met heel veel tekeningen en kleurenfoto’s wat de bouw erg vergemakkelijkt. De onderdelen zijn met CNC-gestuurde banken gemaakt, wat de passing ten goede komt: deze is van zeer goede kwaliteit. Er wordt volgens het bouwboek gewerkt en als de volgorde in acht wordt genomen, zijn er geen problemen te verwachten. Door de voorgeboorde plaatdelen kan de bouw eigenlijk niet verkeerd gaan of kromgebouwd worden. Na het sorteren van de plaatdelen gaat men verder met de vleugels. Alle op elkaar geklonken delen moeten van grondverf voorzien worden, wat ook bij de kit aanwezig is.

De kit kan in verschillende uitvoeringen gekocht worden. Ik heb voor kit #2 gekozen. Daar waren extra bij: de instrumenten, bekabeling (kabelboom), accu, verlichting, verwarming, motorbok, cowling, koelers, extra benzinepomp, brandschot, slangen en stoelen. De motor, de uitlaat en de prop moeten er worden bijgekocht. Ook het spuitwerk moet na eigen inzicht en kleur zelf gedaan worden.

Mochten er onderdelen niet of te weinig bij zitten, dan is de fabriek zeer soepel en snel in het leveren van extra onderdelen.

Wat is zo speciaal aan dit vliegtuig?

Het is een STOL type (short take-off and landing) wat wil zeggen dat deze bij zeer lage snelheid kan vliegen zonder te stallen. De stall-snelheid bedraagt 42 km/uur. Zijn hoogste snelheid is 175 km/uur met een rotax 921UL 81 PK. Zie ook de specificaties. Verder heeft het vliegtuig zogenaamde flapperons. D.w.z. dat de rolroeren en flaps gecombineerd werken: ze werken over de volle lengte van de vleugels om bij zeer lage snelheid toch voldoende stuurmogelijk te verkrijgen. De start en landingslengte is 30 à 40 meter. De rolroeren worden door middel van een mixer aangestuurd. Er is een stuurknuppel in het midden geplaatst welke van boven in een “v” vorm is gesplitst waar door beide piloot kunnen vliegen.

Alles is hier dubbel uitgevoerd, behalve de remmen en de bediening van de flaps. Deze zijn voor de linkerzijde (de vlieger).

Zelf heb ik wel enkele wijzigingen aangebracht. Zo heb ik een verandering in de electrische installatie aangebracht. Deze heb ik in meer groepen verdeeld, waardoor niet alles uit zal vallen wanneer er een breaker uit gaat. Ook heb ik een tweede landingslicht geïnstalleerd. Deze heb ik gemaakt m.b.v. het overtekenen van het originele kapje op overgebleven plaatdelen. Deze werden als versteviging meegeleverd en moesten bij de bouw er worden uitgebroken of uitgeknipt.Ik heb wel een lijst met gegevens over bouten en moeren gemaakt om een AN 3 bout te kunnen herkennen aan de lengte en dikte met of zonder gat. Verder denk ik erover om de vleugels ook op een snelle manier te kunnen demonteren wat transport en stalling eenvoudiger en goedkoper maakt.

Heb je nog tips voor toekomstige bouwers?

Mocht het voorkomen dat er klinknagels zijn geklonken die er weer uit moeten,geen probleem: ze zijn er makkelijk uit te boren zonder schade aan te richten aan de plaatdelen. Er zitten zo’n 8000 klinknagels in en een aantal normale klinknagels die met een tang geknepen moeten worden. Ik heb deze met een griptang geklonken waarbij ik in de beide bekken een bolletje heb geboord. Op deze manier kunnen ze met een bepaalde kracht worden geknepen en zijn dan aan beide zijden bol (achterlijst vleugel en staart vlakken). Dit werkt heel mooi!

Naast de foto’s die ik regelmatig heb gemaakt, heb ik ook een bouwboek van de werkzaamheden bijgehouden. Opmerkingen en kleine probleempjes die we tegen kwamen kunnen voor een volgende bouwer van belang zijn. Zoals gezegd kan er eigenlijk niets misgaan, mits je de juiste volgorde aangehoudt. Het vliegtuig is door iedereen te bouwen en wel met succes. Ik wens een ieder die dit vliegtuig gaat bouwen veel succes. Het project heeft mij heel veel plezier gegeven, evenals mijn neef Anton, een modelvlieger van het eerste uur, die ook zijn bijdrage heeft geleverd aan de bouw van het vliegtuig. Het is een uitdaging die niet iedereen doet, maar onderschat je kunnen niet! Als je vroeger met meccano speelde, dan kun je ook dit bouwen.

Met heel veel steun en koffie van Dinie en Anton loopt dit project deze zomer/najaar teneinde. Wie weet wat we dan gaan doen, in ieder geval vliegen!

Zomer 2003